Καλλιτεχνικό δρώμενο “Το όπλο της πατριαρχίας” το οποίο πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της εκδήλωσης για τη γυναικεία χειραφέτηση την Κυριακή 8 Μάρτη στην πλατεία Μερκούρη.
Ακολουθεί η εισήγηση της συζήτησης που πραγματοποιήθηκε:
Δεν είμαι του πατρός μου, δεν είμαι του αντρός μου… ΘΕΛΩ ΝΑ ΕΙΜΑΙ Ο ΕΑΥΤΟΣ ΜΟΥ!
Η 8 Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως Διεθνής ημέρα της γυναίκας και το νόημά της δεν είναι τα δώρα και τα λουλούδια στις γυναίκες όπως προβάλλεται από τα κυρίαρχα μέσα αλλά να τιμηθούν οι γυναικείοι αγώνες. Στις 8 Μάρτη του 1857, οι εργάτριες της υφαντουργίας και του ιματισμού στην Νέα Υόρκη προχώρησαν σε απεργιακές κινητοποιήσεις με βασικά τους αιτήματα: ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, κατάργηση των 16 ωρών εργασίας και εξίσωση των μισθών ανδρών και γυναικών. Οι κινητοποιήσεις των γυναικών δεν έμειναν αναπάντητες από τις εξουσιαστικές δυνάμεις του κράτους. Καταστάλθηκαν από τα αφεντικά, τους μπράβους τους και την αστυνομία και βάφτηκαν με αίμα. 51 χρόνια αργότερα, στις 8 Μαρτίου 1908 η Νέα Υόρκη γέμισε από 15.000 γυναίκες οι οποίες απαιτούσαν λιγότερες ώρες εργασίας, καλύτερο μισθό, καλύτερες συνθήκες εργασίες όπως επίσης και την απαγόρευση της παιδικής εργασίας.
Η μέρα που καταμετρά δύο εξεγέρσεις γυναικών αφομοιώθηκε από το σύστημα και χρησιμοποιήθηκε ως επέτειος-άλλοθι. Η καθεστωτική καθιέρωση μια τέτοιας μέρας επιχειρεί την απονοηματοδότηση κάθε μαχητικής διεκδίκησης, κάθε ιστορικής παρακαταθήκης και ιστορικής μνήμης, που μπορεί να εμπνεύσει και να προωθήσει τον αγώνα για τηγυναικεία χειραφέτηση. Έναν αγώνα τον οποίο το σύστημα συνεχώς προσπαθεί να προβάλλει «ως αίτημα για την ισότητα στη διαχείριση της εξουσίας». Γιατί η θέσπιση της γιορτής της γυναίκας δεν είναι τίποτε άλλο από το μέσο εξωραϊσμού της γυναικείας καταπίεσης, το άλλοθι απενοχοποίησης του πατριαρχικού συστήματος που τη γεννά και την αναπαράγει. Συμπυκνώνει την ιδεολογική λειτουργία των διακηρύξεων, των αφιερωμάτων, των μεγαλόστομων αναφορών που χρυσώνοντας το χάπι σκοπεύουν να βαυκαλίσουν, να καθησυχάσουν, να υπνώσουν συνειδήσεις και κορμιά, να επιβάλουν την εσωτερίκευση της υποταγής. Η «ημέρα για τις γυναίκες» είναι οι ανύπαρκτες μέρες των γυναικών. Είναι τελικά η επικύρωση των φυλετικών διαχωρισμών, η επιβεβαίωση του φυλετικού δίπολου του συστήματος που επιχειρείται να στηθεί πάνω σε όρους κοινωνικής σιωπής και γενικευμένης αφασίας. Είναι μία επέτειος-άλλοθι που επεκτείνεται και στην υπηρεσία της κεφαλαιοκρατικής αποτελεσματικότητας. Πέρα από την απλήρωτη σπιτική εργασία και την απαξιωμένη προσφορά της εργατικής δύναμης, το αντικειμενοποιημένο γυναικείο σώμα, εμπορευματοποιημένο, αποτελεί έναν ιδιαίτερα επικερδή τομέα επένδυσης για το κεφάλαιο. Οι τρόποι χρήσης του είναι πολλαπλοί. Η γυναίκα γίνεται το μέσο, το όχημα προώθησης προϊόντων και διαφημιστικών μηνυμάτων, καταναλώτρια διαψευσμένων υποσχέσεων και ανεκπλήρωτων επιθυμιών αλλά μετατρέπεται και η ίδια σε προϊόν, σε εμπόρευμα υποκείμενο στη βορά της διαστροφής των ανδρικών βλέψεων γνωστό και ως trafficking.
Στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες η πατριαρχία έχει μεταλλαχθεί. Οι γυναίκες είναι πλέον ελεύθερες να διαλέγουν ποιος θα τις κυβερνά, να δουλεύουν και στο σπίτι και σε εξωτερικές εργασίες, να αγωνίζονται να αποκτήσουν την ιδανική εμφάνιση και συμπεριφορά που καθορίζεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα από το lifestyle. Το ιδανικό «ασθενές φύλο» ξεκινάει τη ζωή του με ροζ ζιπουνάκια, εκπληρώνει την υποχρέωση του να είναι όμορφο και περιποιημένο στα ινστιτούτα αισθητικής, αποδεικνύει το δυναμισμό του σε επιτυχημένες καριέρες, επιδεικνύει τη σεξουαλικότητα του στις μπάρες των σκυλάδικων, διοχετεύει το άγχος του στο shopping therapy και ονειρεύεται πως η πιο ευτυχισμένη μέρα της ζωής του θα είναι αυτή του γάμου του. Ωστόσο, η απελευθέρωση δεν είναι η ένταξη στο εργατικό δυναμικό και δεν συνάδει με την οικονομική ανεξαρτησία. Η μισθωτή σκλαβιά δεν παύει να είναι σκλαβιά και η αυτοδιαχείριση του πορτοφολιού δεν συνεπάγεται και την αυτοδιαχείριση του σώματος.
Η γυναίκα πέρα από την εκμετάλλευση και την καταπίεση, που επιβάλλεται στους από τα κάτω, συνεχίζει να βιώνει και την καταπίεση στο πεδίο των έμφυλων διαχωρισμών. Όσο βαθαίνει η κρίση, η επίθεση που δεχόμαστε σε όλα τα επίπεδα εντείνεται. Μαζί της εντείνονται και οι σύγχρονες εκδηλώσεις της πατριαρχίας. Η βία και η ενδοοικογενειακή βία έχει πάρει τη μορφή κοινωνικής μάστιγας καθώς πλήττει 1 στις 3 γυναίκες στην Ελλάδα και 1 στις 5 στην Ευρώπη. Η κοινωνία κλείνοντας τα μάτια στην οικογενειακή εστία, αποδεχόμενη πως τα «εν οίκω μη εν δήμω», συνδράμει στην αποσιώπηση του μεγαλύτερου ποσοστού βιασμού και κακοποιήσεων δηλαδή των ενδοοικογενειακών. Η έκφραση της βίας από τον άντρα θεωρείται φυσιολογική και ένδειξη ανδρισμού, την ίδια στιγμή που η γυναικεία υποταγή θεωρείται βασικό χαρακτηριστικό της θηλυκότητας. Από το 2016 έχουν σημειωθεί στην Ελλάδα 56 καταγεγραμμένες γυναικοκτονίες. 56 γυναίκες έχασαν τη ζωή τους γιατί κάποιος αισθάνθηκε ότι δικαιούται να ορίσει το σώμα και τη ζωή τους και να αποφασίσει τον θάνατό τους. Οι περιγραφές που αποδίδουν το γεγονός στην «κακή στιγμή» ή το δικαιολογούν σαν έγκλημα πάθους εκλογικεύουν τον θάνατο και εμμέσως αποδίδουν μερίδιο ευθύνης στο θύμα, παραβλέποντας την ισχύουσα πραγματικότητα: ότι η βία κατά των γυναικών δεν είναι εξαίρεση αλλά κοινωνική κανονικότητα. Γιατί οι βιαστές δεν είναι μόνο άγνωστοι σε σκοτεινά δρομάκια αλλά πολύ συχνά είναι άντρες που συναναστρεφόμαστε καθημερινά.
Η υποχώρηση των κινημάτων έφερε και την υποχώρηση του γυναικείου. Οι αγώνες των γυναικών ξεχάστηκαν. Παρόλες τις θεσμικές κατακτήσεις αυτών των αγώνων, η γυναίκα σήμερα εξακολουθεί να παραμένει δέσμια του ρόλου που η πατριαρχική κοινωνία επιβάλλει. Ακόμα και όταν, σε επαναστατικές περιόδους, οι γυναίκες απέκτησαν μία καινούρια αντίληψη για τον εαυτό τους και επέβαλαν αλλαγές στην αντίληψη της κοινωνίας γι’ αυτές κερδίζοντας την ισότητα, η επάνοδος στην «ομαλότητα» επανέφερε τις γυναίκες στην ίδια κατάσταση που επικρατούσε προηγούμενα ή σε μία παρόμοια.
Γίνεται συχνά λόγος για τις κατακτήσεις του φεμινιστικού κινήματος. Όμως ακόμα και όταν αυτές εγγράφονται στο νόμο, δεν κατοχυρώνονται κοινωνικά. Η σύγχρονη ιστορία το αποδεικνύει. Ιδιαίτερα εύθραυστες οι φεμινιστικές κατακτήσεις αντιμετωπίζουν διάφορα εμπόδια: τις ανδρικές επιθέσεις, την ιδεολογική αντίδραση και την εχθρική πολιτική βούληση, τον βομβαρδισμό με τον μύθο ότι «η ισότητα έχει κατακτηθεί». Όταν οι διεθνείς συνθήκες ή οι ευρωπαϊκές οδηγίες παραμένουν κενό γράμμα, όταν οι νόμοι που απαγορεύουν τις σεξουαλικές διακρίσεις εφαρμόζονται όπως οι νόμοι που απαγορεύουν τον ρατσισμό, τότε μιλάμε για μία ανομολόγητη συμπαιγνία όλων των φορέων: εργοδότες, συνδικάτα, δικαιοσύνη, κράτος, εκκλησία και ΜΜΕ.
Τον τελευταίο καιρό γίνεται πολύς ντόρος για τα δικαιώματα κάποιων αγέννητων παιδιών. Τα γεγονότα των τελευταίων χρόνων μας υπενθυμίζουν όλο και περισσότερο ότι ο εθνικισμός και η πατριαρχία πάνε χέρι-χέρι. Η εκκλησία και οι φασίστες προσπαθούν να χτίσουν τον μύθο του αγέννητου παιδιού ενώ δεν έχουν κανένα πρόβλημα με τον θάνατο και τον εγκλεισμό των παιδιών των μεταναστριών. Με ρατσιστικές κραυγές επιζητούν περισσότερα «ελληνικά παιδιά» ενώ ταυτόχρονα θα σκότωναν το παιδί τους αν έβγαινε ομοφυλόφιλο. Ο ζόφος της επιβίωσης του έθνους αντιμετωπίζει τις γυναίκες ως εθνικές μήτρες. Οι πατριαρχικές πτυχές των κοινωνικών σχέσεων που μας θέλουν κλεισμένες στο σπίτι και ταυτισμένες με τον αναπαραγωγικό ρόλο, μας προκαλούν ασφυξία. Ο ηθικός πόλεμος για την πειθάρχηση των γυναικών αποτελεί μια διάρθρωση με καθαρά πολιτικό διακύβευμα, η οποία δεν υποβαθμίζει μόνο τη ζωή μιας γυναίκας σε ατομικό επίπεδο, αλλά χρησιμοποιεί τις γυναίκες ως προπομπούς μια ακραίας υποταγής σε συντηρητικά ιδεολογήματα, μιας επιστροφής στις βασικές αρχές του καπιταλισμού: στην πυρηνική οικογένεια και την εθνική ομοιογένεια.
Η έκτρωση λοιπόν είναι μία δυνατότητα πραγμάτωσης της επιθυμίας του να επιλέγεις το αν και πότε θα κάνεις παιδιά σ’ έναν κόσμο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της «Αγίας ελληνικής οικογένειας». Η έκτρωση είναι μία συνειδητή διέξοδος γιατί ακόμα και αν έχουμε παιδιά δεν θέλουμε να πειθαρχούμε στη μητρότητα ως ιερό ή φυσικό καθήκον. Η έκτρωση είναι δικαίωμα που κερδήθηκε χάρη στους αγώνες του φεμινιστικού κινήματος και δεν ανεχόμαστε κανένα κράτος, εξουσία, παπαδαριό ή φασιστοειδές να έχει λόγο για το σώμα μας και τις επιλογές μας.
Οργανωνόμαστε και συλλογικοποιούμαστε ως γυναίκες ενάντια σ’ ό,τι μας καταπιέζει. Αμφισβητούμε έμπρακτα την πατριαρχία και όποιον “ρόλο” και θέση της γυναικάς πηγάζει από αυτήν. Θέλουμε να ορίζουμε και να ελέγχουμε εμείς το σώμα μας ώστε να καταφέρουμε ένα ακόμα πλήγμα στον κόσμο της εξουσίας, ορίζοντας οι ίδιες τη ζωή μας.
Και όπως είπε κάποτε η Emma Goldman:
«Ποτέ δεν θα υποταχθώ στην εξουσία ούτε θα κάνω ειρήνη με ένα σύστημα που υποβαθμίζει τη γυναίκα σε μία απλή αναπαραγωγική μηχανή και τρέφεται από τα θύματά της. Εδώ και τώρα θα κηρύξω πόλεμο σε αυτό το σύστημα και δεν θα σταματήσω μέχρι να ανοίξει ο δρόμος για μία ελεύθερη μητρότητα και μία υγιή χαρούμενη και ευτυχισμένη παιδική ηλικία».
Ανοιχτή Συνέλευση Κατοίκων Πετραλώνων-Θησείου-Κουκακίου
κάθε Κυριακή 6μμ συνέλευση στην κατάληψη πρώην ΠΙΚΠΑ, Τιμοδήμου και Αντωνιάδου, Άνω Πετράλωνα – askpthk.espivblogs.net
