Από τον Σαρωνικό μέχρι την Χαλκιδική ο πολιτισμός της μόλυνσης, της εκμετάλλευσης και της υποταγής δεν διορθώνεται…ΑΝΑΤΡΕΠΕΤΑΙ
Στις 10/09/2017 το δεξαμενόπλοιο ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ, βυθίζεται στο Σαρωνικό κόλπο. Το πλοίο μετέφερε (κατά τα λεγόμενα του γνωστού λαθρέμπορου πλοιοκτήτη Κουντούρη) περίπου 2.600 τόνους πετρελαίου. Οι μεγάλες πετρελαιοκηλίδες και η πίσσα που καλύπτει σταδιακά τις ακτές του Σαρωνικού δεν μπορούν να κρυφτούν. Το βυθισμένο δεξαμενόπλοιο ήταν ένα μονοπύθμενο καράβι 45 χρόνων, πρόχειρα επισκευασμένο με μπαλώματα και 2 ναυτεργάτες στον χειρισμό του, αντί για 11 που προβλέπεται.
Πολλές δεκαετίες τώρα, ο Σαρωνικός και οι παράκτιες περιοχές του από το Πέραμα και το Κερατσίνι μέχρι την Ελευσίνα και τον Ασπρόπυργο, την Σαλαμίνα και την Ψυττάλεια φέρει τα χαρακτηριστικά μιας ιδιαίτερης γεωγραφίας. Η περιοχή έχει δεχτεί ασταμάτητα κάθε είδους επιβάρυνση και μόλυνση από τις βιομηχανικές, λιμενικές, πετρελαϊκές, ναυπηγοεπισκευαστικές μονάδες που εγκαταστάθηκαν και επεκτάθηκαν σταδιακά στις ακτές της, που παράλληλα έχουν εξαντληθεί από την υπερεντατική αλιεία. Η βιομηχανική ανάπτυξη, με αφετηρία τις περιοχές του Πειραιά έναν αιώνα πίσω, συνδυάστηκε με την αποβολή κάθε είδους αποβλήτων, στη θάλασσα, από εργοστάσια όπως αυτά του Μποδοσάκη στη Δραπετσώνα, το τσιμεντάδικο (παλαιότερα ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ, σήμερα LAFARGE) και τις μονάδες κατεργασίας δέρματος. Αντίστοιχη υπήρξε η επιμόλυνση από τα εργοστάσια στον βιομηχανικό άξονα Σκαραμαγκά-Ασπρόπυργου-Ελευσίνας, με ναυπηγεία, χαλυβουργίες, τσιμεντάδικα, βιομηχανίες πετρελαίου, διυλιστήρια.
Εξίσου μεγάλη επιβάρυνση έχει αθροίσει η διαρκής επέκταση του λιμανιού του Πειραιά, με αύξηση των θαλάσσιων μετακινήσεων τουριστών, με τον ελλιμενισμό κρουαζιερόπλοιων, με κατακόρυφη αύξηση των φορτηγών πλοίων, μετά τη μετατροπή του σε διαμετακομιστικό κέντρο (κύρια ευρωπαϊκή πύλη εμπορευματοκιβωτίων) και την αντίστοιχη αύξηση των δεξαμενών και δεξαμενόπλοιων ανεφοδιασμού με καύσιμα των εμπορικών και φορτηγών πλοίων.
Προφανώς η επιβάρυνση του Σαρωνικού από τα εκατοντάδες πλοία κάθε λογής που τον διασχίζουν καθημερινά είναι συστηματική. Τα λύματα και τα πετρελαιοειδή, που εγκαταλείπουν τα καράβια κατά την διέλευσή τους αποτελούν κύρια αιτία ερημοποίησης του θαλλάσιου περιβάλλοντος ενώ γίνεται εύκολα αντιληπτό το μέγεθος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από τις καμινάδες των διυλιστηρίων και ακόμα πιο πέρα η επιβάρυνση του υδροφόρου ορίζοντα από τα απόβλητά τους.
Παράλληλα, το κράτος και οι αρμόδιες υπηρεσίες του αποφάσισαν για χρόνια τα απόβλητα της διογκούμενης μεγαλούπολης να χύνονται ανεξέλεγκτα και πάλι στο Σαρωνικό. Ενώ ακόμα και μετά τα μέσα της δεκαετίας του ΄90, που φτιάχτηκε η μονάδα επεξεργασίας λυμάτων στην Ψυττάλεια, μεγάλος όγκος λυματολάσπης αποβαλλόταν στη θάλασσα λόγω διαρκών υπερχειλίσεων. Σήμερα όλο και περισσότερες περιοχές της συνεχώς διευρυνόμενης Αττικής συνδέονται με το δίκτυο της, εδώ και καιρό, υπερκορεσμένης μονάδας στην Ψυττάλεια. Πλάι σε όλα αυτά, την τελευταία διετία, ξεκίνησε η λειτουργία της μονάδας επεξεργασίας πετρελαϊκών κατάλοιπων πλοίων OIL ONE του Μελισανίδη στη Δραπετσώνα, που θέλει να επεκταθεί και στην αποθήκευση και εμπορία καυσίμων (ανεφοδιασμός πλοίων από δεξαμενές).
Η βύθιση λοιπόν του δεξαμενόπλοιου ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ και η πετρελαιοκηλίδα που απλώθηκε σε ολόκληρο το Σαρωνικό με ανυπολόγιστες ακόμα συνέπειες σε βάθος τουλάχιστον μίας δεκαετίας, δεν ήταν “ατύχημα”. Είναι η κορυφή του παγόβουνου αντίστοιχων “ατυχημάτων” μικρότερης κλίμακας, προδιαγεγραμμένο συμβάν και εικόνα από το ζοφερό μέλλον που μας επιφυλάσσουν τα οικονομικά και πολιτικά αφεντικά, η περιβόητη “ανάπτυξη” και οι “επενδύσεις”. Eπιθετικότερη λεηλασία και καταστροφή της φύσης, εντατικότερη εκμετάλλευση των εργαζομένων. Αυτές είναι οι “ευγενείς” πρακτικές της καπιταλιστικής ανάπτυξης, που έχουν μετατρέψει, εδώ και δεκαετίες, το Σαρωνικό σε χαβούζα.
Αυτή η κατεύθυνση αποτυπώνεται με τον πιο ανάγλυφο τρόπο στην Ειδική Οικονομική Ζώνη (ΕΟΖ) που έχουν επιβάλει το εφοπλιστικό, πετρελαϊκό, εμπορικό και τουριστικό κεφάλαιο, σ’ ολόκληρη την περιοχή. Θαλάσσιες μεταφορές εμπορευμάτων και τουριστών, προβλήτες-σταθμοί εμπορευματοκιβωτίων (COSCO) και αυτοκινήτων, εφοδιαστικές αλυσίδες (logistics), ναυπηγοεπισκευή, πετρελαιοβιομηχανία (όπως τα ΕΛ.ΠΕ. συνιδιοκτησίας Λάτση και ελληνικού κράτους), δεξαμενές και δεξαμενόπλοια καυσίμων, επεξεργασία πετρελαϊκών κατάλοιπων πλοίων (μονάδα SLOPS Μελισανίδη), επεξεργασία των λυμάτων όλου του λεκανο- πεδίου Αττικής (μονάδα Ψυττάλειας).
Το εγχώριο εφοπλιστικό κεφάλαιο από τη δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους αποτελεί έναν από τους κύριους τομείς καπιταλιστικής ανάπτυξης και κερδοφορίας. Κατέχει την πρώτη θέση παγκοσμίως σε στόλο και χωρητικότητα. Παρά τα δυσθεώρητα κέρδη του -τα οποία κατά την περίοδο της “κρίσης” αυξήθηκαν κατακόρυφα- δεν πληρώνει ούτε ένα ευρώ φορολογία. Έχει επιβάλει εργασιακές συνθήκες γαλέρας, εντατικών ρυθμών χαμηλά αμειβόμενης εργασίας. Πραγματοποιεί εκτεταμένο λαθρεμπόριο καυσίμων, που εντελώς “τυχαία” διαφεύγει των κρατικών ελεγκτικών μηχανισμών. Συνεχίζει να αξιοποιεί σαπιοκάραβα, τα οποία επίσης “τυχαία” παίρνουν πιστοποιήσεις αξιοπλοΐας από την αρμόδια διεύθυνση πλοίων του υπουργείου ναυτιλίας. Με τέτοιους όρους το αστέρι της ελληνικής ναυτιλίας μπορεί να λάμπει στην κορυφή της παγκόσμιας λίστας.
Παράλληλα διευρύνει το πεδίο θεσμικής και κοινωνικής επιρροής του, με την απόκτηση δήμων (όπως στην περίπτωση του Πειραιά με τη δημοτική αρχή Μώραλη που είναι υπάλληλος του Μαρινάκη), Ποδο- σφαιρικών Α.Ε. και τη δημιουργία ιδιωτικών στρατών οπαδών-μπράβων.
Το κράτος με τους μηχανισμούς, τις πολιτικές και τις νομοθετικές του ρυθμίσεις βρίσκεται διαχρονικά στο πλάι του εφοπλιστικού, πετρελαϊκού, βιομηχανικού κεφαλαίου, είτε υπό αριστερή είτε υπό δεξιά διαχείριση, προσφέροντας τους σ’ όλα τα επίπεδα “γη και ύδωρ”. Σταθερή είναι και η υποστήριξη –μαφιόζικη, κοινοβουλευτική και συνδικαλιστική- των νεοναζί της Χ.Α. Οι κρατικοί διαχειριστές, άλλοι με κύρια μέθοδο την καταστολή κι άλλοι με τη συναίνεση, όλοι τους όμως με εργαλείο την εξαπάτηση και πάντα στο όνομα της “εθνικής σωτηρίας και ευημερίας”, εξυπηρετούν τον σκοπό της διαιώνισης και μεγέθυνσης των προνομίων της οικονομικής και πολιτικής ελίτ, πάντα σε βάρος των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων και φυσικά της φύσης.
Αντίστοιχα δεδομένα ισχύουν και για την πετρελαιοβιομηχανία. Τα ΕΛ.ΠΕ. αποτελούν κύριο τροφοδότη των δεξαμενόπλοιων όπως το ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ και σημείωσαν αύξηση των καθαρών κερδών τους κατά 107,4% στο πρώτο εξάμηνο του 2017. Ενώ αποτελούν τη βιομηχανία με τα περισσότερα θανατηφόρα εργατικά “ατυχήματα”, τα οποία με τη συνδρομή των εκάστοτε υπουργών και των media φροντίζουν πάντα να εξαφανίζονται στη σιωπή και τη λήθη. Αν συνυπολογίσουμε την οριοθέτηση θαλάσσιων κρατικών οικοπέδων τα τελευταία χρόνια (ΑΟΖ) και τη δραστηριοποίηση πολυεθνικών πετρελαϊκών κολοσσών σε γεωτρήσεις για πετρέλαιο και φυσικό αέριο στο Αιγαίο και το Ιόνιο, καταλαβαίνουμε ότι η εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης των “θαλάσσιων πόρων” κάνει πιο πιθανό το ενδεχόμενο μιας πολύ μεγαλύτερης κλίμακας θαλάσσιας ρύπανσης.
Σ’ αυτό το έγκλημα συναινούν με τη σιωπή τους και οι δημοτικές αρχές των παράκτιων δήμων Κερατσινίου – Δραπετσώνας και Περάματος. Η σιωπή τους είναι αποτέλεσμα της αγαστής συνεργασίας τους με την κεντρική κυβέρνηση και την αντιπεριφέρεια, καθώς και των ανταλλαγμάτων σε γη (τμήμα της περιοχής πρώην λιπασμάτων στη Δραπετσώνα και στα καραβάκια στο Πέραμα) που πήραν πέρσι έναντι της σιωπής τους κατά την πώληση του λιμανιού του Πειραιά.
Η μεγάλη καταστροφή στον Σαρωνικό συνδέεται αναπόδραστα με την εκτεταμένη καταστροφή στην ΒΑ Χαλκιδική από τα ορυχεία της Eldorado Gold, τις εγκαταστάσεις ΒΑΠΕ (οι κατ’ ευφημισμό ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) σε κάθε σπιθαμή του ορεινού όγκου στην Κρήτη, την Πελοπόννησο κ.α., προς όφελος διαφόρων ενεργειακών λόμπι, με την συνέχιση της εκτροπής του Αχελώου. Τα σαρωτικά αυτά αναπτυξιακά έργα, που απομυζούν στο μέγιστο γη, αέρα, νερό, ενεργειακές πηγές για να επεκτείνουν τις αγορές, αντικατοπτρίζουν, λόγω των άπειρων αλληλεπιδράσεων μας με το φυσικό περίγυρο, μια επιθετική στρατηγική όσον αφορά στη διαμόρφωση των ίδιων των χαρακτηριστικών της ζωής.
Κανένα “ατύχημα” δεν είναι ατύχημα σε μια καθημερινότητα όπου η συνολική υποβάθμιση της ζωής μπροστά στον εκβιασμό της μισθωτής σκλαβιάς είναι μια κανονικότητα. Κόμματα και ΜΜΕ τρομοκρατούν και χειραγωγούν συστηματικά τους εκμεταλλευόμενους πώς η μόνη λύση στη διευρυνόμενη ανέχεια είναι η υποταγή στις ορέξεις των κάθε λογής “επενδυτών”.
Το τελευταίο έγκλημα στην περιοχή του Σαρωνικού έκανε ορατή μία κατάσταση, που έχει γίνει όρος ζωής. Επιδιώκεται να συνηθίσουμε στην απαξίωση της ζωής μας, να σκύψουμε το κεφάλι στις συνθήκες που επιβάλλουν τα κυρίαρχα σχέδια της κερδοφορίας με όρους εκμετάλλευσης, καταπίεσης, λεηλασίας. Η αλήθεια όμως είναι πως η εξαθλίωση των “από κάτω”, η λεηλασία και η καταστροφή της φύσης είναι αποτέλεσμα του κεφαλαιοκρατικού συστήματος.
Τα ζητήματα του ρυπογόνου πολιτισμού δεν λύνονται με ποσοτικές διευθετήσεις. Δεν λύνονται με ορθολογικοποίηση της ανάπτυξης.
Ενάντια σ’ αυτή τη συνθήκη οφείλουμε να ορθώσουμε τις συλλογικές μας αντιστάσεις, αυτοοργανωμένα και αδιαμεσολάβητα.
Δεν θέλουμε μια “άλλου είδους ανάπτυξη”, αλλά την ανατροπή ενός κόσμου, που γεννάει ανισότητα και εξαθλίωση και βασίζεται στην εκμετάλλευση και την λεηλασία.
